تهرانیها روزانه چقدر یارانه آب را به جوی میریزند؟
در ایران حتی اقتصاد نان خشک کپکزده هم از اقتصاد آب قویتر است. در شرایط کنونی شرایط اقتصاد آب در کشور، شرایط بسیار دشواری است که مورد بیتوجهی قرار گرفته است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی مجله خبری، وقتی آب به عنوان یک کالا جنبه اقتصادی به خود میگیرد که به لحاظ منابع، کمیاب وبه راحتی و بدون هزینه در دسترس قرار نگرفته باشد و تولید و توزیع آن نیز با ارزش افزوده همراه است؛ مادهای که لقب کالا به خودی گیرد لزوماً خرید، فروش، رقابت و انحصار در تولید،توزیع، مصرف را دارد و آب نیز دارای قیمت تمام شده، قیمت فروش و متأثر از میزان عرضه و تقاضا و کشش است.
در شرایط کنونی شرایط اقتصاد آب در کشور، شرایط بسیار دشواری است که مورد بیتوجهی قرار گرفته است.
بر همین اساس، پژمان تیموری، کارشناس حوزه حکمرانی آب، درمورد اوضاع وخیم اقتصاد آب میگوید: سوای مدیریت نامطلوب منابع آب، مشکلات ما در این حوزه ریشه در دو عامل اصلی دارد، نظام آموزشی غلط و عدم وجود تعلیمات اجتماعی؛ امروزه بحث پایداری آبهای زیرزمینی جنبههای مختلفی دارد که مهمترین جنبهی آن اجتماعی-اقتصادی است.
جنبهی اجتماعی بحث هیدرولوژی در یک کلام مستلزم مشارکت کاربران یا ذینفعان آب یعنی مردم و به طور کلی جامعه و مشترکان آب است. از این رو امروزه یکی از کلیدهای موفقیت در مجله خبریمهریزی برای مدیریت منابع آب، جنبه اجتماعی آن است که اصطلاحا هیدرولوژی اجتماعی نام گرفته است.
وی افزود: برای درک اهمیت هیدرولوژی اجتماعی کافی است بدانیم همانطور که از دیرباز هر جا آب بوده، تمدنها و جوامع بشری ظهور یافتهاند و آب پایهگذار اجتماعات انسانی بوده است، در نقطه مقابل آن همواره در طول تاریخ سیلابها و خشکسالیها نیز نقش زیادی در افول تمدنها داشتهاند و حتی جنگهای زیادی بر سر اقلیم درگرفتهاند.
احداث تصفیهخانههای جدید بسیار پرهزینه است
تیموری ادامه داد: امروزه در قرن حاضر، به دلیل تغییر شرایط اقلیمی، هزینههای هنگفت دیگری در حال تحمیلشدن به بدنه دولت و وزارت نیرو است که بنده اعتقاد دارم جامعه هیچ آگاهی نسبت به آن ندارد و به همین دلیل و دلایل دیگر، هیچ اهتمامی در کاهش مصرف آب و منابع آبی ندارد. امروزه به دلیل برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی و افت کیفیت آبهای زیرزمینی و افزایش میزان شوری و EC منابع آب زیرزمینی، شرکتهای آب منطقهایی با مشکلات جدیدتری دست و پنجه نرم میکنند.
افت کیفیت آبهای زیرزمینی امروزه یک الزام یا نیاز جدید ایجاد کرده است، به طوری که در تعدادی از شهرهای بزرگ و کلانشهرها، برای تعدیل کیفیت آبهای شرب مصرفی در شهرها، نیاز به اختلاط آبهای سطحی با کیفیت و آبهای زیرزمینی شور است. این امر مستلزم ایجاد مخازن متعدد توزیع و پمپاژ سطحی آب در پهنه شهرها و توسعه خطوط انتقال آب و بعضا احداث تصفیهخانههای جدید است که بسیار پرهزینه است.
اقتصاد آب در کشور ورشکسته است
کارشناس حوزه حکمرانی آب گفت: میانگین مصرف روزانه آب در شهر تهران حدود 3 میلیون مترمکعب است و شرکت آبفای تهران به ازای هر مترمکعب آب حدود 900 تومان از مشترکان دریافت میکند و در عین حال روزانه 3 میلیارد تومان یارانه یا سوبسید برای آب شرب تهران تخصیص مییابد که رقم کمی نیست. این در حالی است که در بسیاری از استانها، شرکتهای آبفا توان پرداخت هزینه آبی که از طرف شرکتهای آب منطقهایی جهت توزیع در شبکه مصرف در اختیارشان قرار میگیرد را ندارند؛ وقتی به الگوهای غلط مصرف آب در جامعه و بهای نازل هر مترمکعب آبی که در اختیار مشترکان قرار میگیرد نگاه میکنیم، درمییابیم که واقعا اطلاق صفت ضعیف برای اقتصاد آب کشورمان بسیار کم است و باید اقتصاد آب در کشورمان را ورشکسته نامید.
برای درک بهتر ورشکستگی اقتصاد آب کافی است بهای 1.5 لیتر آب شرب شهری که از طریق سیستم لولهکشی در اختیار مشترکان قرار میگیرد را با قیمت یک آب معدنی 1.5 لیتری مقایسه کنیم. قیمت 1.5 لیتر آب شرب شهری حدود 135 ریال است در حالی که یک و نیم لیتر آب معدنی با قیمت 60 تا 70 هزار ریال به فروش میرسد، یعنی تقریبا 450 برابر گرانتر از 1.5 لیتر آب شرب شهری است، ضمن اینکه آب شرب به سهولت با باز کردن شیر آب از طریق سیستم لولهکشی آب شرب شهری در دسترس مشترکان قرار میگیرد، در حالی که برای دستیابی به آب معدنی باید به فروشگاهها و سوپرمارکتها مراجعه کرد.
تیموری همچنین گفت: اگر ارزش 1.5 نیم لیتر آب معدنی موجود در بطری بستهبندی آن را با ارزش معادل ارزش آب شرب، از قیمت یک بطری آب معدنی 1.5 لیتری کسر کنیم، با این مقایسه اگر اقتصاد آب ورشکسته نیست، پس چه صفتی برازندهی آن است؟
در ایران حتی اقتصاد نان خشک کپکزده هم از اقتصاد آب قویتر است. این درد بزرگی است اما درد بزرگتری نیز وجود دارد و آن این است که هم برای کشت و خرید گندم، یارانه آب پرداخت میشود و هم برای پخت نان! از یک طرف گندم با یارانه در اختیار خبازیها قرار میگیرد و از سوی دیگر برای پخت همان گندم با آب شرب شهری، مجددا یارانهی آب پرداخت میشود!
این مصداق یارانه در یارانه است، آخر سر نیز باز هم بسیاری از مردم هیچ ابایی از هدر دادن و دورریز کردن نان و آب ندارند.
انتهای پیام/
خبرهای مرتبط
