حل بحران کمآبی ایران با آب ژرف/ وزارت نیرو چاههای ژرف را گسترش میدهد
وزیر نیرو از عزم این وزارتخانه برای توسعه چاه آب ژرف خبر داد و گفت ۳حلقه چاه را به ۱۰ حلقه چاه اضافه خواهیم کرد چرا که با آب ژرف می توانیم از خشکسالی رهایی پیدا کنیم.
به گزارش خبرنگار اقتصادی مجله خبری، آبهای ژرف شامل آبهای زیرزمینی است که در عمق بیش از 1500متری زمین قرار دارد، البته برخی کارشناسان آبهای پایینتر از عمق 300متری زمین را آب ژرف میدانند، چراکه بهسادگی قابل دستیابی نیست. هرچند بخشی از این آبها، بهعنوان آبهای فسیلی چندین هزار ساله و تجدیدناپذیر شناخته میشود، اما تحقیقات علمی نشان میدهد حجم عظیمی از آبهای ژرف، قابل استفاده است.
منابع آب تجدیدپذیر منابعی هستند که آب برداشتشده از آنها، طی یک یا چند سال توسط بارشها جایگزین میشوند ولی منابع آب تجدیدناپذیر با روانآبهای ناشی از بارندگیها ارتباط ندارند، در واقع زمان تغذیه مجدد آبخوانهای منابع آب تجدیدناپذیر، بسیار طولانی و بهنوعی غیرقابل تخمین است و منظور از منابع آبهای ژرف تجدیدناپذیر، همان آبهای فسیلی است، آب فسیلی به سفرههای قدیمی از آب گفته میشود که هزاران سال پیش و در شرایط اقلیمی خاص آن زمانها زیر زمین ذخیره شده است.
بر اساس مطالعات دانشمندان در سطح جهانی 4 نوع آب ژرف در اعماق زمین وجود دارد که عبارتند از:
1. منابع آب ژرف معدنی
این نوع آبها در اعماق زمین و در فعل و انفعالات شیمیایی مربوط به مواد آتشفشانی شکل گرفتهاند، البته بخش زیادی از این منابع غیرقابل دسترسی هستند اما چیزی که مشخص است میزان بالای املاح موجود در این منابع است، بنابراین نمیتوان از آنها بهعنوان منبعی جهت استفاده بشر استفاده کرد.
2. منابع آب ژرف با ساختار نفتی
اصولاً در بیشتر سفرههای نفتی زیر زمین بهمیزان قابلتوجهی نیز آب وجود دارد، بهشکلی که نفت در قسمت بالاتر و آب زیر آن قرار میگیرد. این منابع آبی نیز از کیفیت مناسبی جهت بهرهبرداری برخوردار نیستند و در صورت برداشت نیازمند تأسیسات بسیار پیشرفته برای بهبود کیفیت آن خواهند بود.
3. منابع آب ژرف آبرفتی
این منابع از جمله منابع ژرف آبی هستند که زیر زمین حرکت میکنند و در لایههای رسوبات آهکی زمین با ضخامت بیش از 700 متر ذخیره شدهاند. این منابع تجدیدپذیر محسوب میشوند و بهعبارتی میتوانند در چرخه هیدرولوژیکی آب شرکت داشته باشند اما مدت زمان کامل شدن یک چرخه از آنها ممکن است بسیار طولانی باشد، میزان کیفیت آنها نیز بسته به نوع رسوبات آبخوان میتواند متفاوت باشد.
4. منابع آب ژرف گسلی
شکافهای موجود در ساختار زمین یا بهعبارتی ساختارهای گسلی زمین بستر مناسبی برای ذخیره و حتی حبس آب هستند، البته بسته به نوع ساختار زمینشناختی گسلها و با توجه به شیب هیدرولیکی میتوانند حرکت کنند و حتی از دسترس خارج شوند. این منابع نیز جزو منابع آب ژرف تجدیدپذیر محسوب میشوند و نسبت به سایر آبهای ژرف کیفیت مناسبتری دارند. این آبها بهتازگی بهعنوان منابع آب جایگزین و حل بحران آبی آینده بهویژه در کشور ما مورد مطالعه قرار گرفتهاند.
در ایران، طرح مطالعاتی منابع آبهای ژرف در دو منطقه هزارمسجد خراسان و زابل سیستان و بلوچستان و با سرمایهگذاری 250 میلیون دلاری در حال انجام است. بحث آب ژرف در ایران، در پی کشف تصادفی آب در عمق بیش از 500 متر، در حین حفاریهای شرکت ملی فولاد ایران مطرح شد. بر اساس تخمینها 1.5 تا 2 میلیارد مترمکعب آب ژرف تجدیدپذیر در کشور ایران وجود دارد.
عمق این منابع ژرف در هر کشور متفاوت است، بهعنوان مثال در کشور اندونزی و بنگلادش، بهدلیل بالا بودن سطح آب زیرزمینی، چاههای 150متری، جزء آب ژرف به حساب میآیند، در اردن آب ژرف در عمق 1200 متر و در لیبی و الجزایر در عمق 800 تا 1600 متر؛ بر اساس مطالعات وزارت نیرو در ایران عمق چنین منابع ژرفی از 400 متر زیر زمین شروع میشود.
علی اکبر محرابیان وزیر نیرو هم در کمیسیون کشاورزی درباره آخرین وضعیت چاه های آب ژرف و مجله خبریمه ریزی برای توسعه آن گفت: برای نخستین بار در قانون بودجه ۱۴۰۰ برای آب ژرف ردیف اعتباری درنظر گرفته شده؛ همچنینی تعداد چاههای ژرف از سه حلقه به ده حلقه افزایش پیدا خواهد کرد.
وزیر نیرو تاکید کرد که بلید بتوانیم از منابع آب ژرف استفاده کنیم؛ در شرق ایران در عمق دو تا سه هزار متری زمین میتوان از آب ژرف استفاده کرد.
در ادامه وزیر نیرو افزود: دو چاه ژرف در کشور به آب رسیده است که ایسی آب حدود ۱۲ هزار است که با تصفیه ساده میتوان از آب آن استفاده کرد
پرویز کرمی مشاور معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه طی چند سال اخیر موضوع مطالعه بر فناوری آبهای ژرف به عنوان منابع جدید آب در استان سیستان و بلوچستان توسط معاون علمی و فناوری و همکاری با شرکتهای دانش بنیان مطرح و اجرایی شد، گفت: بهره برداری از آبهای ژرف در سیستان و بلوچستان طی این سالها آغاز شد و با تلاش متخصصان و جوانان ایرانی برای نخستین بار حفر چاه با عمق بیش از دو الی سه هزار متر محقق شد.
در مجموع نکته حائز اهمیت اینجاست که خشکسالی به عنوان پدیدهای آرام و خزنده با گسترش مکانی زیاد هر ساله خسارات بسیار زیادی را به بخشهای مختلف استانهای جنوبی ایران وارد میکند اما این روزها اوضاع بسیار وخیمتر شده است به گونهای که با خشک شدن آب چاه نیمه تأمین آب شرب بیش از نیمی از جمعیت استان با مخاطره روبه رو میشود و قطعاً موضوع آب شرب به هیچ عنوان قابل چشم پوشی نیست از همین رو بنابر گفته کارشناسان با حفر و بهره برداری از چاههای ژرف بخشی از درد خشکسالی تسکین مییابد.
انتهای پیام/
خبرهای مرتبط
